Biz Nerede Hata Yaptık?
İş yaşamında 30. yılım.
21 yıldır kendi şirketimde endüstri şirketleri için danışmanlık hizmeti üretiyorum. Odağım "yönetim bilgi sistemleri"
Çok uzun yıllar veri analizi ve raporlama eğitimleri verdik. Haydi gelin şirketlerde raporlamanın kilometre taşlarına birlikte bakalım.
1-MERKEZİ SİSTEMLER 80'LER :
Türkiye'nin bilgisayar ile tanışması kabaca 80'ler. Öncesinde Karayoları'nda , büyük endüstri kuruluşlarında var ama sayıları çok az. Bu dönemde AS400 / UNIX gibi sistemler var. Uygulama geliştirme ve raporlama programcıların işi.
Aynı dönemde Commodore ve Amiga ile tanışıyoruz. İlk programcılarımız qBasic ve GwBasic gibi uygulamalarla tanışıyorlar.
2-KİŞİSEL BİLGİSAYARLAR 90'LAR :
Büyük kuruluşlardan başlayarak kişisel bilgisayarlar yaygınlaşıyor. Önce muhasebe sonra planlama ve üretim konuya dahil oluyor. Herkes hem programlama hem de bilgisayar operatörlüğü eğitimleri alıyor.
Önce Lotus-123 , Quatro ve sonra Excel ile elektronik tablolama uygulamaları ile PW ve Word gibi kelime işlem programları ile tanışıyoruz.
Muhasebe yazılımları yaygınlaşıyor.
Her yıl devir yapılmak zorunda. Sistemden çektiğimiz veri satırı sayısı 64.000 satırdan fazla ise birden fazla Excel dosyasına bölüyoruz. Filtreleme, süzme ,fonksiyonlarla hesaplama IF kullanımı büyük yetenekler. Excel bir tablo hazırlama programı.
Aynı dönemde büyük şirketlerde ilk ERP implemantasyonları gerçekleşiyor.
3-BİRLİKTE ÇALIŞMA 2000'LER :
Süreç verileri ERP'lerde merkezileşiyor.
ERP'den , diğer yazılımlardan çekilen veriler Excel'de analiz ediliyor. Excel'de 64.000 satırdan 1.048.576'ya çıkıyoruz. xls dosyaları xlsx dosyalara dönüşüyor. Vlookup ile veri eşleştirme , Pivot ile özetleme vazgeçilmez araçlar. Excel artık bir veri analizi programı.
4-GÖRSEL RAPORLAR , KPI'LAR VE 2010'LAR :
ERP'ler artık yaygın. Excel'de veri tutmuyor ama analiz yapıyoruz. Hala raporlamaya saatler harcıyoruz. Artık kimse sayfalarca rapor okumak istemiyor.
Birkaç soruda ne olmuş , nasıl gidiyor, risk var mı? anlamak istiyoruz. O yüzden göstergeler, grafikler artık hayatımızın bir parçası.
Excel artık bir dashboard. Tablolarda renklerin bile anlamı var. İyi giden bir şey yeşil, riskli durumlar kırmızı olmak zorunda.
5-BI KURUMSAL ZEKA UYGULAMALARI 2020'LER :
ERP'ler oturmuş. Bütçeler sistemli. Forecastlar gırla. BI uygulamaları ile raporlar harika. Ölçemediğinizi yönetemezsiniz diye her yerden ölçe ölçe veri topluyoruz. O kadar çoklar ki rapor enflasyonu oluşuyor.
Patronların , genel müdürlerin kafası karışık. Stoklar hala tutmuyor. Birim maliyetler , başa baş noktaları tartışmalı. Herkesin bir raporu var ve herkes haklı.
Sizce -bu kadar teknolojiye rağmen- bu karmaşadan kim sorumlu?