Projesis Yazılım Genel Müdürü Hasan Kemahlı ile Dijitalleşmeyi, Dijitalleşmede Ne Durumda Olduğumuzu, Projesis Ürün Ailesi ve Ekosistemi ile Dijitalleşmeyi Nasıl ve Ne Ölçüde Sağladıklarını Konuştuk.

Dijitalleşme bir işletmenin, kendi içinde ve içinde yer aldığı tedarik süreci zinciri içindeki tüm süreçlerinin yazılım, elektronik ve mekanik teknolojilerle otomatik olarak yapılmasıdır.

Endüstri devrimleri açısından bakacak olursak (ki ben evrimleri demeyi tercih ediyorum) Dijitalleşme, Endüstri 3.0’ın karşılığıdır. Endüstri 4.0 bu dijitalleşmiş süreçlerin yapay zeka yoluyla akıllı ve otonom hale getirilmesidir. Endüstri 5.0 ise bu evrimin insan, toplum ve çevre yararına yapılmasının gerekliliğidir. 

Bu arada, en önemli değerimizin insan olduğu, işletmelerin insana en büyük değeri vermesi gerektiği, Stratejik planlamanın önemi, Stratejik plana uygun süreçlerin tanımlanması ve sürekli iyileştirilmesi unutulmamalıdır. Demek istediğim yanlış bir işi dijital, daha hızlı, daha akıllı yapmanın bir anlamı yoktur. 

Bu süreçler işletme içinde (Dikey Entegrasyon) ve işletmenin içinde bulunduğu Tedarik Zinciri içinde (Yatay Entegrasyon) tanımlanmalı, dijitalleştirilmeli ve akıllı hale getirilmelidir. 

Yukarıda bahsedildiği gibi Endüstri 4.0’ın en önemli farkı bütün dijitalleşmiş süreçlerin akıllı hale getirilmesi ve insana en az ihtiyaç duyacak şekilde otonom halde çalıştırılmasıdır.

Endüstri 4.0’ın işletmelerdeki konvansiyonel işlerde insan sayısının azalacağı kaçınılamayacak bir gerçektir. Gerek mavi yakalarda otonom ve akıllı robotların, araçların vb. devreye girmesi, gerekse de beyaz yakalarda RPA (Robotic Process Automation) yazılımlarının devreye girmesi önemli bir miktardaki sürecin Mekanik – Elektronik ve Yazılımsal robotlar tarafından yerine getirilmesini sağlayacaktır. 

Endüstri 5.0 kapsamındaki işler ise bu insan kaynağının yeniden eğitilmesi, bu değişimin toplumda yaralara yol açmamasının sağlanması ve çevreyi ön plana alarak tasarlanmasıdır. Aslında en büyük görev Toplumun yeniden dizayn edilmesidir. İnsanın insana layık işlerle uğraşması (Bilim – Sanat gibi) ve sosyal refah paylaşımının tekrardan tasarlanması gerekmektedir.

Özelde Endüstri 4.0’ın temeli olan yapay zekayı dışarıda bırakırsak; IoT, Big Data, Bulut, Simülasyon, AR-VR, 3D Printers, Yazılım (RPA) ve Donanım Otonom Akıllı Robotlar dikkati çeken teknolojiler.

Dikey Entegrasyonda: Stratejik Planlama, Kalite Yönetimi, İnsan Kaynakları Yönetimi, Süreç Yönetimi, Proje Yönetimi, Satış, Pazarlama, Muhasebe, Finans, Satın Alma, Operasyonlar (Detaylarını aşağıda yazacağız) vb. Süreçlerden bahsediyoruz.

Yatay Entegrasyonda: Tedarik Süreçleri Entegrasyonları (Satış, Satın alma vb.), Taşıma, Lojistik, Mağaza Yönetimleri vb. konulardan bahsediyoruz.
Özelde Fabrika ve Üretim Yönetiminden bahsedecek olursak MOM (Manufacturing Operational Management) Kavramından bahsetmemiz gerekir. Bu şunlardan oluşur

o    Akıllı Tasarım: Ürün Tasarımı ve Testi, Hat Fabrika Tasarımı ve Testi, Simülasyon
o    Akıllı Planlama: S&OP (Sales & Operational Planning), MRP, MRP II, FCP (Finite Capacity Planning), Elektronik Kanban
o    Akıllı Üretim: MES (Manufacturing Execution Systems), Kalite Yönetimi, Bakım Yönetimi, 
o    Akıllı Malzeme Yönetimi: Depo Yönetimi, İzlenebilirlik

Projesis Ürün Ailesi İle Dijitalleşmedeki İhtiyaçların Karşılanması

Projesis Yukarıda bahsettiğimiz MOM çerçevesi içinde MES (Üretim Uygulama Sistemleri), ATS (Advanced Traceability Systems) İleri izlenebilirlik Sistemleri ve FCP Sonlu Kapasite Çizelgeleme Yazılımları üretmektedir. Bütün bu ürünleri Endüstri 4.0 kapsamında yapay zeka teknolojileriyle otonom ve akıllı hale getirmeye çalışmaktadır. 
10 yılı aşkın deneyim ve 80’i aşkın fabrika müşterisi ile yarattığı birikimini sürekli daha ileriye taşımaya çalışmaktadır.

Projesis Ekosistemi İle Dijitalleşmedeki İhtiyaçların Cevaplanması

Projesis bu hizmetleri Türkiye çapında yer alan Distribütör Partnerleriyle (Dağıtım – Uygulama – Satış) ve bunlara bağlı Servis (Uygulama – Satış) ve Proje Partnerleriyle (Satış) vermektedir.

Dijitalleşme Seviyemiz

Projesis özellikle MES ürünü çok önemsemektedir. Çünkü MES ürünü bir üretim işletmesinin Operasyonel verimliliğini sağlamak için kolay uygulanabilir ve çok faydalı bir metottur. İşletmenin Hız, Duruş, Kalite kayıplarını net olarak saptar ve iyileştirilmesi için bir yol haritası oluşturur. Sadece bu yaklaşım bile işletmenin her 1.000.000 € ciroda en az 60.000 € / Yıl para kazanmasını sağlar. Bunun yanında Kapasite kullanımının kontrol altına alınması, KPI’ların Fabrika – Bölüm – Makine Grubu – Makine – Operatör bazında çıkartılması, problemlerin anında farkedilmesi, Fabrikanın online cep telefonu ve tabletlerden izlenmesi vb. gibi birçok yan faydası da bulunmaktadır. 

Projesis 2010 yılında bu işe başlarken Türkiye’de 3.000.000 € üzerinde ciro yapan 10.000 Fabrika tespit etmişti. Geçen 11 yıl içinde tahmini olarak bu 10.000 fabrikanın 750 ila 1.000 adedinin MES yatırımı yaptığını hesaplıyoruz. Buradan da Fabrikalardaki Dijitalleşme penetrasyonunun %7,5 – 10’lar civarında olduğunu düşünüyoruz. 

Bu O.E.E. kayıplarının lüzumsuz enerji sarfiyatı, lüzumsuz yurt dışı makine alımı vb. hem ülkemize hem de doğaya zararlı olduğu düşünüldüğünde çok üzücü bir durum. Bu işin bir ülke politikası olarak düzenlenerek çoğu yurt dışına ödenen bu rakamların kazanılabileceğine inanıyoruz.