Fabrikalarda Yalın Üretim ve 6 Sigma projeleri yapmak son 10 yıldır revaçta. Hala da popülerliğini koruyor. Son bir yıldır da Endüstri 4.0 projeleri farkındalığı artmakta.

Bu projelerden veya birçok projeden oluşan proje portföyünü yönetmek için en önemli ve başlangıç araçlarından biri MES.

MES’i kısaca tanımlayacak olursak; İngilizce Manufacturing Execution System bunu Türkçe’de Üretim Yürütme Sistemleri diye adlandırıyoruz. Alandaki üretim faaliyetlerini online olarak izleyen sistem olarak ta adlandırabiliriz. MES genel olarak, üretim emirlerini alır, alandaki iş merkezlerine transfer eder, burada ne zaman başladı, ne zaman bitirildi, operasyonel parametreler neydi, kimler çalıştı, tanımlanan hıza uygun mu çalışıldı, ne gibi kalite hataları yapıldı, ne gibi duruşlar yapıldı gibi bilgileri toplayarak kaydeder. İlgili alarmları ve analiz araçlarını da içerir.

Yalın Üretim Projeleri Açısından MES:
Yalın Üretimin başlangıcı bilindiği gibi, Müşteri açısından değerin tanımlanması, Değer akış haritalarının hazırlanması ve Gelecek durum değer akış haritalarının çizilmesiyle başlar. Değer akış haritalarını hazırlayabilmemiz için de iş merkezlerimizin (makine, hat, U tipi hücre vb.) OEE değerlerini bilmemiz gerekir. OEE değerleri de Hız x Duruş x Kalite parametrelerinin çarpanı şeklindedir. Bu temel bilgileri de toplayan MES sistemleridir.

6 Sigma Projeleri Açısından MES:
Altı sigmanın temeli DMAIC harfleriyle anlatılabilir. Yani D-Define, M-Measure, A-Analyze, I-Improve, C-Control. Yani Türkçe’ye çevirecek olursak; T-Tanımla, Ö-Ölç, A-Analiz et, G-Geliştir, K-Kontrol et. Burada MES’in birinci görevi problemlerin Tanımlanmasıdır. İyi bir MES sistemi sizin nelerle uğraşmanız gerektiği konusunda net bilgiler verir. En çok Israf’ın nerede olduğu (Bölüm, Makine Gurubu, Makine, Operatör vb.), hangi konuda olduğu (Hız, Duruş, Kalite vb.) gibi problemleri tanımlamanızda en büyük yardımcınız olur. Daha sonra bu konularda veri toplar ve Bunları Analiz etmenize yardımcı olur. Geliştirme projelerinde de en büyük yardımcınız MES projesinden alacağınız verilerdir. İyileştirmeden sonra da değerlerin geriye dönmemesi için üretimi online kontrol altında tutan MES yine en büyük yardımcınız olacaktır.

Endüstri 4.0 Projeleri Açısından MES:
Yukarıda bahsettiğim gibi son bir yıldır ülkemizde Endüstri 4.0 farkındalığı artmış durumda. Endüstri 4.0’ın temel tekniklerinden biri de Vertical Integration (Dikey Entegrasyon). Yani fabrika piramidinin en altından en üstüne kadar bilginin online olarak akabilmesi ve görünür olması. Fabrikanın alanında olan işlerin online olarak izlenebilmesi ve Akıllı algoritmalarla duruma göre değişiklikler yapılabilmesi. Burada MES üreticilerine de bu yeni konsepte göre ürünlerini daha da geliştirme görevleri düşüyor.

Bu başlıklar belki başka bir yazıda daha detaylı olarak incelenebilir. Bu tekniklerin hepsi önemlidir ve bir moda değildir. Uzun yıllar fabrikalarımızda uygulamamız gereken tekniklerdir. MES’te bunların en önemli temeli ve yardımcısıdır.