Geleceğin üretimini şekillendirmede “büyük veri” ve “makine-makine etkileşimi ve insan-makine etkileşimi” temel rolü oynayacaktır. Sensörlerin yaygınlaşmasına, kablosuz iletişimin ve ağlarının genişlemesine, robotların üretim ortamında büyük oranda kullanılmasına, makinelerin akıllanmasına ve büyük veri ve büyük verinin analizinin gelişmesine bağlı olarak ürünlerin üretilme şekillerinde büyük dönüşümün başladığını ve her geçen gün bu dönüşümün etkisinin ve kapsamının arttığını görmekteyiz.
Endüstri 4.0’ın temel ilkelerinden birisi, değer zinciri boyunca akıllı ağlar yaratmak için birbirlerini otonom olarak kontrol edebilen sistemleri ve makineleri uyumlu olacak bir şekilde birbirleriyle bağlamaktır. Endüstri 4.0’un temel unsuru, değer zincirindeki tüm bileşenlerin birbirleriyle bağlanması ile gerçek zamanlı bilginin sağlanmasıdır.
Endüstri 4.0 temelinde yer alan unsurlardan birisi de dikey ve yatay değer zincirlerinin dijitalleşmesi ve entegrasyonudur. Endüstri 4.0’ı sürükleyici dokuz teknolojiden birisi olarak da yatay ve dikey entegrasyonun sağlanması belirtilmektedir. Endüstri 4.0 ile birlikte ürün geliştirmeden ve satın almadan üretim lojistik ve hizmete kadar organizasyondaki tüm süreçlerin dijitalleştirmesi ve dikey olarak entegrasyonunun sağlanması hedefl enmektedir. Endüstri 4.0’da yatay bütünleşme ise tedarikçilerden müşterilere kadar tüm değer zinciri üyeleri ile ilgilidir. İzleme ve takip etme araçlarından gerçek zamanlı bütünleşik planlamaya kadar teknolojileri içermektedir.
Endüstriyel süreçlere nesnelerin internetinin uygulanması olan Endüstri 4.0, diğer nesnelerle iletişim kurma yeteneğine sahip olacak biçimde makine, ekipman, yarımamuller ve ürünler gibi fiziksel nesnelerin dijital ortamda temsilinin gerçekleştirilmesidir. Fiziksel nesnelerin birbirleriyle bağlanması ile üretim sistemlerinin merkezi olmayan kontrolü söz konusu olacaktır. Farklı veri kaynaklarından yüksek hızla gelen büyük miktarda veri, bu verilerin kullanımını, depolanmasını ve analiz süreçlerini etkileyecektir.
Pazarlardaki artan değişkenlik, müşterilerin taleplerinin kişiselleştirilmesi gereklilikleri, işletmelerin esnekliğe çok daha fazla önem vermelerini gerektirmektedir. Endüstri 4.0 ile birlikte sağlanacak yararların en önemlilerinden birisi de kişiselleştirilmiş ürünler üretilmesi ve esnekliğin yükseltilmesidir. Bilgi teknolojileri altyapısının da bu değişime uyum sağlayacak biçimde yeniden tasarlanması gerekmektedir.
ERP sistemlerinin işletmelerin tüm süreçlerinin planlanmasında ve kontrolünde merkezi rolü bulunmaktadır. Endüstri 4.0 ile birlikte ERP sistemleri, merkezi veri toplama fonksiyonundan, gerçek zamanlı veri erişimi ve akıllı veri analizi ile birlikte süreçlerin etkinliği ve izlenebilirliği önemli ölçüde artıracak sistemlere doğru geçişi sağlamalıdır. Endüstri 4.0’ın amaçlarından olan kişiselleştirilmiş ürünlerin sunulabilmesi ve esnekliğin ve çevikliğin artırılabilmesi için gerçek zamanlı veriye ihtiyaç vardır. ERP sistemlerinin gerçek zamanlı veriye ulaşabilecek şekilde adaptasyonu sağlanmalıdır.
Endüstri 4.0 ile birlikte üretim planlamasında esnekliğin artacak olmasına bağlı olarak farklı sistemler tarafından oluşturulan verilerin dikey ve yatay entegrasyonu gereklidir. Dikey ve yatay entegrasyonun sağlanması Endüstri 4.0’ın sürükleyici teknolojilerden birisidir. İşletmelerin tedarikçileri, diğer işletmeler ve müşterilerle etkileşim halinde olması ile ERP sistemi de uçtan uca süreçleri destekleyebilmeli ve bu tüm tarafl ar arasında veri değişimini sağlayabilmelidir. İşletmedeki planlama, kontrol ve yürütme faaliyetlerinin dikey entegrasyonu ile de süreçlerde esneklik mümkün olabilecektir. Endüstri 4.0’ın verilerin merkezi olarak saklanması gerekliliğini ortadan kaldırması, ERP sistemlerinin değerlendirmeleri gereken önemli bir konudur. Planlamacılar analizlerini gerçekleştirirken farklı alanlardan ulaşabilecekleri gerçek zamanlı verileri değerlendirmelidirler. Bu verilerin bazılarına ERP sistemlerinin kendisinden ulaşılabilirken bazı verilere de üretilen parçalardan ve ürünlerin bizzat kendilerinden ulaşılabilecektir.
Nesnelerin interneti ile birlikte üretim süreçlerinin ve tedarik zincirlerinin görselliği artırılabilmektedir. Çok farklı kanallardan ulaşılan gerçek zamanlı büyük miktarda veri ile stok yönetimi ve üretim planlama anlık olarak takip edilebilmektedir. Bu bakımdan endüstriyel ürünlerin birbiriyle bağlanması ile birlikte nesnelerin internetinin ERP sistemlerine olacak etkisinin gözden kaçırılmaması gerekmektedir. Nesnelerin interneti ile birlikte ürünler, doğrudan ERP sistemleri ile iletişim halinde olabilecektir.
Ürünlerin doğrudan ERP sistemleri ile iletişime geçebilmesi ve mevcut miktarların gerçek zamanlı takibi stok yönetimi için harcanan çabayı azaltabilir. Lider işletmeler üretim alanında ve tedarik zincirlerinde nesnelerin internetinin uygulamalarına geçiş yapmakla birlikte ERP sistemlerinin bu alanlarda bütünleştirilmesi yollarını da değerlendirmelidirler
Endüstri 4.0 ile birlikte ERP sistemleri de akıllanacaktır. ERP sistemleri gerçek zamanlı veriye ulaşırken, üretim sürecine anında müdahale söz konusu olabilecektir. Çok farklı kanallardan sağlanan büyük veri akışı ERP sistemi ile bütünleşebilmeli, ERP sistemleri daha büyük ve karmaşık veri yönetimini içermelidir. ERP sistemleri, makinelerden ve ürünlerden gerçek zamanlı elde edilen verileri, analiz sonuçları ile birlikte elde edilen üretim bilgilerini doğrudan üretim sürecindeki cihazlara ulaştırabilmelidir. ERP ve Endüstri 4.0’ın sürükleyici teknolojileri ile birlikte üretim süreçlerinde görsellik artacak, gerçek zamanlı veri takibi ile sürece anında müdahale mümkün olabilecek, daha iyi kararlar verilirken süreçlerin etkinliği artırılabilecektir. Endüstri 4.0’ın amaçlarından olan esneklik ve çevikliğin başarılabilmesinde ERP sistemlerinin önemi yadsınamaz. Ancak, ERP sistemleri de Endüstri 4.0’ın gereklerine uyum sağlayacak biçimde adaptasyonunu gerçekleştirebilmelidir. ERP sistemleri akıllı sistemler olarak gerçek zamanlı veriye ulaşıp, analiz edip gerçek zamanlı öneriler sunabildiği ölçüde Endüstri 4.0 yolunda işletmelere önemli katkılar sağlayacaktır.